ક્યારથી શરૂ થઇ રક્ષાપોટલી બાંધવાની પરંપરા? જાણો પૌરાણિક કારણ

હિન્દુ સનાતન ધર્મમાં, હાથ પર લાલ દોરો (મૌલી)નો ઉપયોગ દરેક ધાર્મિક વિધિ, પાઠ, માંગલિક કાર્ય, ભગવાનની પૂજા અને તમામ શુભ કાર્યોમાં થાય છે. પૂજા પછી, તેને હાથની કાંડા પર બાંધી દેવામાં આવે છે. મોલી પર લાલ-પીળો દોરો બાંધવાની પરંપરા ઘણા સમયથી ચાલે છે, પરંતુ શું તમે જાણો છો કે આ પરંપરા ક્યારે શરૂ થઈ. રક્ષાસૂત્ર અથવા મોલીને હાથમાં બાંધવાનું ફક્ત ધાર્મિક જ નહીં પણ વૈજ્ઞાનિક મહત્વ પણ છે. 

'મોલી' નો અર્થ શાબ્દિક રીતે 'સૌથી ઉપર' છે. એવું કહેવામાં આવે છે કે ચંદ્ર ભગવાન ભોલેનાથના માથા પર બેસે છે, તેથી જ તેમને ચંદ્રમૌલી પણ કહેવામાં આવે છે. મોલી કાચા દોરાથી બનાવવામાં આવે છે. તેમાં ત્રણ રંગોનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. લાલ, પીળો અને લીલો રંગ આ ત્રણ રંગને ખૂબ જ શુભ માનવામાં આવે છે. આ ત્રણે રંગોનો અર્થ ત્રિદેવમાંથી પણ લેવામાં આવ્યો છે. એવું કહેવામાં આવે છે કે મૌલીને બાંધીને ત્રિદેવ, બ્રહ્મા, વિષ્ણુ અને મહેશ અને ત્રણેય દેવીઓ લક્ષ્મી, પાર્વતી અને સરસ્વતીની કૃપા રહે છે. લોકો મોલીને જુદી જુદી શુભેચ્છાઓ માટે પણ બાંધી દે છે. કામની શરૂઆત સાથે મોલી પણ બંધાયેલ છે. 

વેદોમાં એ પણ ઉલ્લેખિત છે કે જ્યારે ઇન્દ્ર વૃત્રાસુર સાથે યુદ્ધ કરવા જઈ રહ્યા હતા, ત્યારે ઇન્દ્રાણીએ તેમની રક્ષા માટે તેના જમણા હાથ પર રક્ષાસુત્ર બાંધી દીધું હતું. જે પછી ઇન્દ્ર વૃત્રસુરાનો વધ કરીને વિજયી થયા હતા. કહેવાય છે કે આ પરંપરા ત્યારથી શરૂ થઈ. એવું માનવામાં આવે છે કે કાંડા પર દોરો બાંધવાથી જીવનના જોખમોથી રક્ષણ મળે છે.

© Loksatta Jansatta 2024. All rights reserved. Design & Develop By: Dalia Web & Soft Solution
© Loksatta Jansatta 2024. All rights reserved.
Design & Develop By: Dalia Web & Soft Solution