લોકસત્તા ડેસ્ક

આવતીકાલે એટલે કે 16 ફેબ્રુઆરીએ વસંત પંચમીનો તહેવાર છે. ભારતમાં, તે જોરશોરથી ઉજવવામાં આવે છે. આ તહેવારની ખુશી વિદેશી દેશોમાં પણ ખૂબ આનંદ સાથે ઉજવવામાં આવે છે. ભારતમાં લોકો તેમના દિવસની શરૂઆત મંદિરો અને ગુરુદ્વારામાં માથુ નમાવીને કરે છે. તેઓ આ દિવસોમાં પીળા કપડા પહેરે છે. હિન્દુઓ સરસ્વતી દેવીની મૂર્તિની સ્થાપના અને પૂજા કરે છે. તેઓ મીઠી ચોખા, લાડુ, બુંદી વગેરે જેવી પીળી મીઠાઈ આપે છે. બાળકો આ દિવસે રંગીન પતંગ ઉડાવીને આ દિવસની ઉજવણી કરે છે. જો કે આ તહેવાર બધે ખૂબ ધાંધલ-ધમાલ સાથે ઉજવવામાં આવે છે, પરંતુ આજે અમે તમને ભારતના કેટલાક રાજ્યોમાં ઉજવવામાં આવતા વસંત પંચમી વિશે જણાવીએ છીએ.

ઉત્તરકાશી

ઉત્તરાખંડના ઉત્તરકાશીમાં બસંત પંચમીનો તહેવાર ખૂબ જ આનંદ અને ઉજવણી સાથે ઉજવવામાં આવે છે. અહીં લોકો દેવી સરસ્વતીની પૂજામાં પલાશ લાકડું, પાંદડા અને ફૂલો વગેરેનો ઉપયોગ કરે છે. લોકો પીળા રંગનાં કપડાં પહેરે છે અને રાતોરાત કીર્તન કરે છે અને બીજા દિવસે પવિત્ર નદીઓમાં દેવીની મૂર્તિનું વિસર્જન કરે છે. આ દિવસે લોકો પતંગ ઉડાવવાનું પણ આયોજન કરે છે અને આસામને રંગીન પતંગોથી ભરી દે છે અને આ ઉત્સવનો ખૂબ આનંદ લે છે.

પંજાબ અને હરિયાણા

પંજાબ અને હરિયાણામાં આ પર્વ ખાસ કરીને પતંગ ઉડાવીને ઉજવવામાં આવે છે. આ દિવસે, પરિવારના બધા સભ્યો વહેલી સવારે જાગે છે અને મંદિર અથવા ગુરુદ્વારામાં નમસ્કાર કરવા જાય છે. તે પછી, તેઓ તેમની છત પર ચ andે છે અને રંગબેરંગી પતંગ ઉડાવે છે અને આ તહેવારની મજા માણે છે. બાળકો પતંગ ઉડાવે છે ત્યારે લોકગીતો ગાવા અને નૃત્ય કરવામાં મહિલાઓને આનંદ આવે છે. પંજાબમાં આ દિવસે મીઠા ચોખા, ખીચડી, મકાઈની રોટલી, સરસવનો શાક ચોક્કસપણે બનાવવામાં આવે છે અને ખાવામાં આવે છે.

રાજસ્થાન અને ઉત્તરપ્રદેશ

આ બંને અવસ્થામાં આ દિવસે  સરસ્વતી માતાની પૂજા કરવામાં આવે છે. આ તહેવાર પર મુખ્યત્વે શાળાઓમાં બાળકો માટે પતંગ બનાવવા અથવા ઉડવાની સ્પર્ધાઓ યોજવામાં આવે છે. વળી, આ લોકો રંગીન, ખાસ કરીને પીળા કપડા પહેરીને પોતાની ખુશીની ઉજવણી કરે છે. ઉત્તર પ્રદેશમાં ભગવાન શ્રીકૃષ્ણને કેસર ચોખા બનાવીને કેસર ચડાવવામાં આવે છે.

બિહાર

બિહારના લોકો વહેલી સવારે તૈયાર થાય છે અને પીળા વસ્ત્રો પહેરે છે. તેઓ તેમના કપાળને હળદરથી રંગ કરે છે. અહીં લોકો આ ઉત્સવની શરૂઆત દેવી સરસ્વતીની પૂજા કરીને કરે છે. દેવી સરસ્વતીને પૂજા, ખીર અને બુંદી ચડાવામાં આવે છે.

બંગાળ

વસંત પંચમીનો તહેવાર બંગાળમાં તેની કળાત્મક કાર્યોથી જોરશોરથી ઉજવવામાં આવે છે. અહીં, દુર્ગાપૂજાની જેમ, સરસ્વતી દેવીની મૂર્તિની પૂજા મોટા પંડાલમાં કરવામાં આવે છે. પૂજા બાદ દેવી સરસ્વતીને બુંદીના બનેલા લાડુ અને મીઠા પીળા ચોખા અર્પણ કરવામાં આવે છે. વળી, લોકો આ દિવસોને લોકગીતો ગાઇને અને નૃત્ય સમારોહ યોજીને ઉજવે છે.