દિલ્હી-

આફ્રિકામાં રહેતી પ્રજાતિઓ ઘણી વિચિત્ર-ઓ-ગરીબ પ્રથાઓ ધરાવે છે અને નિયમો પણ આપે છે. કદાચ તેમની વચ્ચે સૌથી આશ્ચર્યજનક એ બોરાના ઓરોમા જનજાતિ છે. નવભારત ટાઇમ્સ ઓનલાઇન સાથેની વાતચીતમાં ભૂ-ભૌતિકવિજ્ઞાની રત્નેશ પાંડેએ કહ્યું છે કે આ સમુદાયની મહિલાઓને ફક્ત લગ્નેત્તર સંબંધ બાંધવાની જ મંજૂરી નથી, પણ તેમનો ટેકો પણ મળે છે. અહીં આ સમુદાયને લગતી રસપ્રદ વાતો શીખો.

બોરાના ઓરોમો લોકોને બોરાના પણ કહેવામાં આવે છે. તેઓ ઇથોપિયાના દક્ષિણ ઓરોમિયાના બોરેના ઝોન, સોમાલિયાના સરહદ ઝોન અને ઉત્તર કેન્યામાં રહે છે. બોરાના લોકો ગડ્ડા પ્રણાલી અનુસાર કોઈ પણ અવરોધ વિના પોતાનું જીવન જીવે છે. ત્યાં બહારની દુનિયા અને સરકારની કોઈ દખલ નથી. તે એક સ્વદેશી લોકશાહી પદ્ધતિ છે. આ હેઠળ, આ સમુદાયની રાજકીય, આર્થિક, સામાજિક અને ધાર્મિક પ્રવૃત્તિઓ નિયંત્રિત થાય છે.

ગડ્ડા પ્રણાલી હેઠળ, પાંચ ઓરોમો જૂથોના પુરુષો આઠ વર્ષના સમયગાળા માટે પસંદ કરવામાં આવે છે. તેમના કાર્યકાળ દરમિયાન તે સમગ્ર સમાજના ન્યાયિક, રાજકીય, ધાર્મિક અને અન્ય પ્રવૃત્તિઓનું નિયંત્રણ કરે છે. તે આઠ વર્ષ પછી નિવૃત્ત થાય છે. આના દ્વારા તેમણે એક રાજકીય અને લશ્કરી સંગઠન તરીકે પોતાને મજબૂત બનાવ્યા.  બોરાના ઓરોમો એક વિચરતી આદિજાતિ છે જે તેમના ઉંટો અને પ્રાણીઓ માટે ચરાવવાના સ્થળોની શોધ કરે છે. બોરાના ઓરોમો સમુદાયના પુરુષો cattleોરના ટોળાનું નેતૃત્વ કરે છે, જ્યારે બોરાના ઓરોમો મહિલાઓ મકાનો બનાવવા અને તેની સફાઇ માટે જવાબદાર છે. બોરાણા ગાય, બકરા, ઘેટાં અને અન્ય પ્રાણીઓનો ઉછેર કરે છે.

આ આદિજાતિની મહિલાઓ ખાટા સૂકવ્યા પછી બનાવેલા વાસણમાં દૂધ મૂકે છે. આ વાસણો વિવિધ રીતે શણગારેલા છે. સ્ત્રીઓ માળાથી બનેલી વીંટી પહેરે છે. અહીં મહિલાઓને વિશેષ અધિકાર મળે છે. પરિણીત મહિલાઓ તેમના પતિ સિવાય બીજા કોઈ પણ પુરુષ સાથે શારીરિક સંબંધો બનાવી શકે છે. માત્ર આ નિર્ણયનું સન્માન કરવામાં આવે છે પરંતુ આખો સમુદાય પણ તેનું સમર્થન કરે છે. પત્ની હંમેશાં નિર્ણય લે છે કે તેના ઘરે કોણ પ્રવેશ કરશે અને શારીરિક સંબંધ રાખશે. આ સમય દરમિયાન, જો પતિ ઘરે આવે અને ઘરની બહાર ભાલાને જમીનમાં દબાયેલો મળે, તો તે અંદર જઇ શકતો નથી. માનવામાં આવે છે કે આ સંદેશ છે કે પત્ની તેના કોઈ પણ પુરુષ સાથે શારીરિક સંબંધ બનાવે છે. જ્યારે તે બિન-પુરુષ ભાલાને જમીનમાંથી દૂર કરે છે, ત્યારે પતિ ફક્ત અંદર જ જાય છે.

બોરાના ઓરોમોના દેવને વાકા કહેવામાં આવે છે. ઇસ્લામ અને ખ્રિસ્તી ધર્મના પ્રસાર પહેલાં બોરાનાએ વેકેફ્ના નામનો પ્રાચીન ધર્મનો અભ્યાસ કર્યો હતો જે એકેશ્વરવાદનો ધર્મ હતો. વાકેફ્ના શબ્દ વાકા શબ્દ પરથી આવ્યો છે, જેનો અર્થ અફાન-ઓરોમુમાં 'આકાશ દેવ' છે. વેકફેના ધર્મના અનુયાયીઓને વકફતા કહેવાતા અને વાકાને તેમનો દેવતા માનતા. ત્યાં કકલા નામના વકેફ્ના ધર્મમાં પૂજારી હતા. તેમણે બોરાના ઓરોમો સમુદાય અને દેવ વચ્ચેના મધ્યસ્થીની ભૂમિકા નિભાવી. તે વેકેફનામાં માનવામાં આવતું હતું કે ઝાડ, ધોધ અને ખડકો જેવી ચીજોમાં પણ આત્મા છે.

વેકફેનાની એક દંતકથા અનુસાર, બોરાના ઓરોમોએ તેમના દેવ વાકને ભેટ આપવી પડી હતી અને જેના માટે તેણે તેમના મોટા બાળકની બલિ ચઢાવી હતી. એવું કહેવામાં આવે છે કે જંગલમાં એક જાદુગર રહેતો હતો. તે નવજાત બાળકોને મારી નાખતો હતો અને તે દરમિયાન કલ્લા નામના પાદરીએ બોરાના ઓરોમો અને વાકાના દેવ વચ્ચે દખલ કરી હતી. હજી પણ ઘણા બોરાના ઓરોમો લોકો તેમના પરંપરાગત ધર્મ, વેકફનાનું પાલન કરે છે અને તેનું પાલન કરે છે.

જ્યારે અહીં પરંપરાગત નૃત્ય કરવામાં આવે છે, ત્યારે એવું માનવામાં આવે છે કે કોઈના ઘરમાં બાળકનો જન્મ થાય છે. બોરાના ઓરોમો લોકો ત્રણ વર્ષથી તેમના બાળકોનું નામ લેતા નથી. અહીંનાં મોટાભાગનાં નિયમો બાળકો વિશે છે અને તેમના પહેલા નામ કરતાં મોટા લોકોને ક્યારેય નહીં બોલાવે. આ લોકો સમય, સ્થળ, તહેવાર વગેરે અનુસાર બાળકોનું નામ રાખે છે - દિવસ દરમિયાન બપોર પછીના છોકરાઓને 'ગુયો' કહેવામાં આવે છે. સમારોહ પછી કોઈનું નામ 'જીલ' છે, પરંતુ જો વરસાદ વરસાદમાં બાળકનો જન્મ થાય છે, તો તેને 'રોબ' કહેવામાં આવે છે અને શુષ્ક ઋતુમાં જન્મેલા બાળકને 'બોન' કહે છે.  અન્ય નામોમાં જાલ્ડેસ (વાંદરો), ફુન્નન (નાક), ગુફુ (ઝાડની પટ્ટી) અને લાંબા પગવાળા લોકોને 'લ્યુક' કહેવામાં આવે છે. બાળકના જન્મ પછીના ત્રણ વર્ષ પછી સમારંભ દરમિયાન બાળકનું માતાપિતાનું નામ ક્યારેય બદલાતું નથી.

બોરાના સ્ત્રીઓ બકરીની ચામડીથી બનેલા કપડાં પહેરે છે. આ જાતિની સ્ત્રીઓ ઘીનો ઉપયોગ વાળને સુંદર બનાવવા માટે કરે છે અને તેમના માથા પર ઘણા બધા શિખરો બનાવે છે. સારા વરરાજા મેળવવા માટે બોરાના આદિજાતિની મહિલાઓ લગ્ન પહેલાં માથાના મોટા ભાગની હજામત કરે છે. ફક્ત લગ્ન પછી, છોકરીઓને યોગ્ય રીતે વધવા અને વર આપવાની તક આપવામાં આવે છે. એટલું જ નહીં, અહીંના લોકો લગ્ન પછી ફોટો પાડવાનું પસંદ નથી કરતા. આ લોકોનું માનવું છે કે આ કરવાથી શરીરમાં લોહીનો અભાવ છે.

બોરાના ઓરોમો લાકડા અને ફરથી તેમની ઝૂંપડીઓ બનાવે છે. વૃદ્ધ મહિલાઓ આ સમુદાયમાં સંસ્કૃતિના રખેવાળ તરીકે આદરણીય છે. આ સમુદાયમાં તેમનું અપમાન કરવું પણ ગુનો માનવામાં આવે છે. આ સમુદાયની છોકરીઓ તેમની માતાની વર્તણૂકથી વજનમાં છે. જો માતા સંસ્કારી હોય, તો તેનો અર્થ એ કે તેની છોકરી પણ સમાન હશે અને આ આધારે પુરુષો પોતાની પત્નીને તેમના માટે પસંદ કરે છે. બોરાના ઓરોમોમાં, લગ્નનો નિર્ણય ઘણા તબક્કાઓની લાંબી વાતચીત પછી લેવામાં આવે છે. યુવતીના માતાપિતા લગ્નની શરતોની તપાસ માટે 'કડા' નામની મીટિંગ કરે છે. અહીં છોકરાના પરિવારના સભ્યોને આમંત્રણ અપાયું છે અને લગ્નની તારીખ નિશ્ચિત છે.

આ આદિજાતિ સમાજમાં આધ્યાત્મિક નેતાઓનું ખૂબ માન કરવામાં આવે છે. અહીં આત્માઓને આયના પણ કહેવામાં આવે છે અને તેમનું પણ ખૂબ મહત્વ છે. આધ્યાત્મિક નેતાઓ આત્માઓને ખુશ કરવા બલિદાન અને ધાર્મિક વિધિઓનું આયોજન કરે છે જેથી તેમના સમાજના લોકોની તબિયત સારી રહે, પ્રાણીઓનું રક્ષણ થાય, ખેતીની ફળદ્રુપતા જળવાઈ રહે અને પાક ઉગાડવામાં આવે. આ સમુદાયમાં, માથાના પુત્રને સૌથી નસીબદાર માનવામાં આવે છે અને જો કોઈ ગેરવર્તન કરે તો પણ તેને શિક્ષા કરી શકે નહીં. આવા પુત્રોની માતાને વિશેષ આદર મળે છે. આ જનજાતિના વડાની પત્નીએ વિશેષ ઝવેરાત પહેરવાનું છે. બોરાણા મહિલાઓ તેમના જમાઈની સામે આવતી નથી અને મોં બતાવતા નથી પણ ઘણીવાર બંને રૂબરૂ આવે તો મોં ઢાકી દે છે.

જો બોરાના ઓરોમો સમુદાયનો કોઈ છોકરો તેની કિશોરાવસ્થામાં હાથી, સિંહો, ગેંડા અને ભેંસ જેવા જંગલી પ્રાણીઓનો શિકાર કરવો અને તેની હત્યા કરવાનું શરૂ કરે છે, તો તેને સમુદાયમાં વિશેષ દરજ્જો મળે છે અને તે તેના સમુદાયમાં બહાદુર અને બુદ્ધિશાળી માનવામાં આવે છે. છે. તેમની આ ગુણવત્તા, તેને સમાજમાં નેતા તરીકે ચૂંટવામાં આવે તેવી શક્યતા વધારે બનાવે છે. આ સમુદાયનું દૂધ દૂધ, દહીં, ઘી, માંસ, મધ, શક્તિશાળી લોહીનું દ્રાવણ પીવે છે. ગાયના દૂધમાં ગાયનું લોહી ભેળવીને એક ઉત્સાહપૂર્ણ સોલ્યુશન તૈયાર કરવામાં આવે છે. આ માટે, ગાયના ગળામાં એક ઘા બનાવવામાં આવે છે. બાદમાં ગાયના ઘા ઘા અને કાદવથી બંધ થાય છે