મીનાકુમારી અને કમાલ અમરોહીઃ ગમ-એ-મુહોબ્બત

“જાે તમે મીનાને સાચે જ પ્રેમ કરો છો, તો પછી તમે તેની સાથે લગ્ન કરીને તેને ઘરે કેમ નથી લાવતાં?” બાકર સાહેબે કમાલ અમરોહીને પૂછ્યું. બાકર સાહેબ માત્ર કમાલ અમરોહીના મેનેજર ન હતા, તેઓ ખૂબ સારા મિત્ર પણ હતાં. જ્યારે પૂછવામાં આવ્યું ત્યારે કમાલ અમરોહીએ જવાબ આપ્યો, “મારે આ જ જાેઈએ છે. પરંતુ શું મીના આ માટે તૈયાર થશે?” પછી બાકર સાહેબ મીનાકુમારી પાસે પહોંચ્યા. તેમણે મીનાજીને પૂછ્યું, “શું તમારો પ્રેમ એ સ્તર પર પહોંચી ગયો છે કે તમે કહી શકો કે તમે કમાલ અમરોહીને પ્રેમ કરો છો અને તેમના વિના જીવી શકતા નથી?” મીનાજીએ જવાબ આપ્યો, “હા. હું કમલ સાહેબને પ્રેમ કરૂ છું. હું તેમની સાથે કુટુંબ સ્થાપવા માંગુ છું. પરંતુ હું મારા બાબુજીની સંમતિ વિના તેમની સાથે લગ્ન કરી શકતો નથી.”

બાકર સાહેબે મીનાકુમારીને હાલ પૂરતું કોઈને જાણ કર્યા વિના લગ્ન કરવાનું કહ્યું. અને સલાહ આપી કે જ્યારે યોગ્ય સમય આવશે ત્યારે બાબુજી અને દરેકને જાણ કરવામાં આવશે. તેમના વારંવારના દબાણ પર મીનાકુમારી સંમત થયાં. અંતે,૧૪ ફેબ્રુઆરી ૧૯૫૨ના રોજ, મીનાકુમારી અને કમલ અમરોહીએ ગુપ્ત વિધિથી લગ્ન કર્યા. આ લગ્નની પણ એક રસપ્રદ વાર્તા છે. મીનાકુમારીના પિતા અલી બક્ષ મીનાજી અને તેની બહેન મધુને દરરોજ રાત્રે આઠ વાગ્યે ફિઝિયોથેરાપિસ્ટના દવાખાને મૂકવા જતાં અને બે કલાક પછી પાછા લાવતાં. કારણ કે થોડા દિવસો પહેલા મીનાકુમારીનો અકસ્માત થયો હતો, ત્યારપછી મીનાજીને તેમની ઈજાઓમાંથી સંપૂર્ણ રાહત મેળવવા માટે ફિઝિયોથેરાપી કરાવવામાં આવતી હતી.

તે દિવસે, જેમ જેમ અલી બક્ષ તેની પુત્રીઓને ક્લિનિક પર છોડીને ગયો, કમાલ અમરોહી તરત જ એક કાઝી, સાક્ષી તરીકે બે છોકરાઓ અને બાકર સાહેબ સાથે ક્લિનિક પર આવ્યાં. અને આ લોકો પાસે લગ્ન માટે માત્ર બે કલાક હતા. તેથી, ક્લિનિક પહોંચ્યા પછી તરત જ, કાઝી સાહેબે નિકાહ શીખવવાનું શરૂ કર્યું. કમાલ અમરોહી શિયા હોવાથી પહેલા નિકાહ શિયા રિવાજાે મુજબ પઢાવવામાં આવતા હતા. અને મીનાકુમારી સુન્ની હોવાથી બાદમાં નિકાહ સુન્ની શૈલીમાં પઢાવવામાં આવ્યા હતાં. આ બધા કામમાં ઘણો સમય વીત્યો. ૯.૪૫ વાગ્યા હતા. પિતા ગમે ત્યારે આવી શકે છે એમ વિચારીને મીનાકુમારીએ કાઝી સાહેબને ઝડપથી નિકાહ કરવા કહ્યું.

કાઝી સાહેબે પણ ઝડપથી કાર્યવાહી કરી અને મીનાકુમારી અને કમાલ અમરોહીના લગ્નના સાક્ષી તરીકે તેમના બે પુત્રોની સહીઓ મેળવી. ત્યારબાદ તેણે મહેજબીન બાનો ઉર્ફે મીનાકુમારી અને સૈયદ અમીન હૈદર ઉર્ફે કમાલ અમરોહીને પતિ-પત્ની જાહેર કર્યા. કમાલ અમરોહીએ મીનાકુમારીના કપાળ પર ચુંબન કર્યું અને ત્યાંથી ચાલ્યા ગયાં. થોડીવાર પછી મીનાજીના પિતા અલી બક્ષ પણ તેને લેવા પહોંચ્યાં. અને તેને ખ્યાલ નહોતો કે તે જે દીકરીને બે કલાક પહેલા અહીં છોડી ગયા હતા તે હવે પરિણીતા બની ગઈ છે. તે તેની બે દીકરીઓને સાથે લઈને ઘરે પાછો ફર્યો. ઘણા દિવસો પછી તેમને ખબર પડી કે મીનાએ કમાલ અમરોહી સાથે લગ્ન કરી લીધા છે. તે ખૂબ જ નારાજ થઈ ગયા. કમાલ અમરોહી સાથે લગ્ન થવાથી તે બિલકુલ ખુશ નહતા. પણ હવે તે કંઈ કરી શકતા નહતા. કારણ કે મીના સંપૂર્ણ વિધિ સાથે અને પોતાની ખુશીથી કમાલ અમરોહીની જીવનસાથી બની ગઈ હતી. પરંતુ આ લગ્ન પછી કમાલ અમરોહી અને મીનાકુમારીના સંબંધો થોડા દિવસો પછી બગડવા લાગ્યાં. કમાલ પર મીનાકુમારીને માર મારવાનો પણ આરોપ છે. અને પછી તેઓએ છૂટાછેડા લીધાં.

મીનાકુમારી અને કમલ અમરોહી વચ્ચે અલગ થવાનું એક કારણ કમાલ અમરોહીની તેની કારકિર્દીમાં દખલ હોવાનું પણ કહેવાય છે. કમાલ અમરોહી પોતે નક્કી કરવા લાગ્યા કે મીનાકુમારી કઈ ફિલ્મમાં કામ કરશે અને કઈ નહીં. તે કયા દિગ્દર્શકની ફિલ્મ કરશે અને કોની નહીં? મીનાકુમારી જેવી સ્થાપિત અભિનેત્રીને આ વિચિત્ર લાગતું હતું. મીના જે પદ સુધી પહોંચી હતી તે પોતાની મહેનતથી જ હાંસલ કરી હતી. એમાં કોઈની સલાહ, પરામર્શ કે ર્નિણય નહોતો. શરૂઆતમાં મીનાએ આ બાબતને ગંભીરતાથી લીધી નહતી. પરંતુ એક ફિલ્મ એવી હતી જેમાં કમાલ અમરોહીના જિદ્દી સ્વભાવે મીનાને બહુ દુખ પહોંચાડ્યું. એ ફિલ્મ હતી બિમલ રોયની દેવદાસ.

બિમલ રોયે દેવદાસના હીરો તરીકે દિલીપકુમારને ફાઈનલ કર્યા હતાં. અને પારોની ભૂમિકા માટે તેને મીનાકુમારી કરતાં વધુ સારો વિકલ્પ મળ્યો નહતો. તેથી તેણે સ્ક્રિપ્ટ સાથે મીનાકુમારીને તેની ઓફર મોકલી. આ રોલની ઓફર મળતાં મીનાકુમારી ખૂબ જ ખુશ હતી. તેને દેવદાસમાં બંગાળી મહિલાનો રોલ કરવાની તક મળી રહી હતી. જે તેની જૂની ઈચ્છા હતી. આ સિવાય બિમલ રોય જેવા દિગ્ગજ દિગ્દર્શકો દ્વારા દેવદાસ બનાવવામાં આવી હતી. અને દરેક જણ તેની સાથે કામ કરવા માટે એટલા નસીબદાર ન હતા. પણ કમાલ અમરોહીએ આગ્રહ કરીને પોતાના સેક્રેટરીને બિમલ રોય પાસે મોકલ્યા. ત્યાં તેણે બિમલ રોયને કહ્યું, “તમારો કોન્ટ્રાક્ટ સાચો છે. પરંતુ મીનાકુમારી ત્યારે જ કામ કરશે જ્યારે અમારી બે શરતો સ્વીકારવામાં આવશે.”

જ્યારે બિમિલ રોયે શરતો વિશે પૂછ્યું ત્યારે કમલ અમરોહીના સેક્રેટરીએ કહ્યું, “પહેલી શરત એ છે કે મીનાકુમારી આઉટડોર શૂટ માટે નહીં જાય. અને બીજી શરત એ છે કે કોઈ પણ એક્ટર મીનાકુમારીની નજીક નહીં આવે. કે તેઓ તેને સ્પર્શે નહીં. ફિલ્મમાં એવો કોઈ સીન ન હોવો જાેઈએ કે જેમાં મીનાજીએ તેના કો-સ્ટાર સાથે કોઈપણ પ્રકારની આત્મીયતા દર્શાવવી હોય. આ સાંભળીને બિમલ રોયે જવાબ આપ્યો, “જુઓ, મારી ફિલ્મનું શૂટિંગ બોમ્બેમાં જ થશે. તેથી, તમારી પહેલી શરત સ્વીકારવા કે ન સ્વીકારવામાં કોઈ સમજણ બાકી નથી. બીજી શરત માટે, મને તેના વિશે વિચારવાનો સમય આપો. હું થોડા દિવસોમાં જવાબ આપીશ.”

પછી કમલ અમરોહીના સેક્રેટરી ત્યાંથી જતા જ બિમલ રોયે પોતાની સાથે બેઠેલા સિનેમેટ્રોગ્રાફર અને ફિલ્મકાર આસિત સેનને કહ્યું, “આસિત, હું કોઈની સામે ઝુકીને કામ નથી કરતો. જાેકે દેવદાસમાં એવો કોઈ સીન નથી, પણ હું એમની વાત પ્રમાણે કેમ ચાલું? હું કોઈના પ્રેળરમાં ફિલ્મ નહીં બનાવું.”

આ રીતે મીનાકુમારીના હાથમાંથી આ રોલ સરકી ગયો જેનું તેમને અપાર દુઃખ થયું હતું. તે કમાલ અમરોહીથી આ વાતે ખુબ નારાજ થઈ ગયા હતાં.

© Loksatta Jansatta 2024. All rights reserved. Design & Develop By: Dalia Web & Soft Solution
© Loksatta Jansatta 2024. All rights reserved.
Design & Develop By: Dalia Web & Soft Solution