જિમ કોર્બેટ  ભારતનો સૌથી પ્રાચીન રાષ્ટ્રીય ઉદ્યાન

જિમ કોર્બેટ રાષ્ટ્રીય ઉદ્યાન એ ભારતનો સૌથી પ્રાચીન રાષ્ટ્રીય ઉદ્યાન છે અને લૂંટાયેલા બંગાળ વાઘને બચાવવા માટે 1936 માં હેલી નેશનલ પાર્ક તરીકે સ્થાપના કરી હતી. તે ઉત્તરાખંડના નૈનિતાલ જિલ્લા અને પૌરી ગવાલ જિલ્લામાં સ્થિત છે અને તેનું નામ જીમ કોર્બેટ, એક જાણીતા શિકારી અને પ્રાકૃતિકવાદીના નામ પર રાખવામાં આવ્યું છે. પ્રોજેક્ટ ટાઇગર પહેલ હેઠળ આ પાર્ક પહેલું હતું. આ ઉદ્યાનમાં પેટા હિમાલય પટ્ટાની ભૌગોલિક અને ઇકોલોજીકલ લાક્ષણિકતાઓ છે. એક ઇકોટ્યુરિઝમ ડેસ્ટિનેશન, તેમાં 8 488 છોડની વિવિધ જાતિઓ અને વિવિધ પ્રાણીસૃષ્ટિનો સમાવેશ થાય છે. અન્ય સમસ્યાઓની સાથે પર્યટક પ્રવૃત્તિઓમાં વધારો, ઉદ્યાનના ઇકોલોજીકલ સંતુલન માટે ગંભીર પડકાર રજૂ કરે છે. 

લાંબા સમયથી પર્યટકો અને વન્યપ્રાણી પ્રેમીઓ માટે કોર્બેટનું મુખ્ય કેન્દ્ર છે. ફક્ત કાર્બેટ ટાઇગર રિઝર્વના પસંદ કરેલા વિસ્તારોમાં જ પર્યટનની મંજૂરી છે જેથી લોકોને તેના લેન્ડસ્કેપ અને વન્યપ્રાણી જીવન જોવાની તક મળે. તાજેતરનાં વર્ષોમાં અહીં આવતા લોકોની સંખ્યામાં ધરખમ વધારો થયો છે. હાલમાં, દર સીઝનમાં 70,000 થી વધુ મુલાકાતીઓ પાર્કમાં આવે છે. કોર્બેટ રાષ્ટ્રીય ઉદ્યાનમાં 520.8 કિમી 2 (201.1 ચોરસ માઇલ) પર્વતો, નદીના પટ્ટાઓ, માર્શી ડિપ્રેશન, ઘાસના મેદાનો અને વિશાળ તળાવનો વિસ્તાર છે. એલિવેશન 1,300 થી 4,000 ફૂટ (400 થી 1,220 મી) સુધીની છે. શિયાળાની રાત ઠંડી હોય છે પરંતુ દિવસો તેજસ્વી અને તડકા હોય છે. જુલાઇથી સપ્ટેમ્બર દરમિયાન વરસાદ પડે છે. ગાઢ  ભેજવાળા પાનખર જંગલમાં મુખ્યત્વે સાલ, હલ્દુ, પીપલ, રોહિણી અને કેરીના ઝાડનો સમાવેશ થાય છે. વન લગભગ ઉદ્યાનના 73% ભાગને આવરે છે, 10% વિસ્તાર ઘાસના મેદાનોનો સમાવેશ કરે છે. તેમાં આશરે 110 વૃક્ષની પ્રજાતિઓ, સસ્તન પ્રાણીઓની 50 પ્રજાતિઓ, 580 પક્ષીઓની પ્રજાતિઓ અને 25 સરીસૃપ પ્રજાતિઓ છે. 


© Loksatta Jansatta 2025. All rights reserved. Design & Develop By: Dalia Web & Soft Solution
© Loksatta Jansatta 2025. All rights reserved.
Design & Develop By: Dalia Web & Soft Solution