શ્રીલંકામાં રાજેપક્ષેની જીત ભારત માટે કેવી રીતે મહત્વની ?

દિલ્હી-

શ્રીલંકામાં સંસદીય ચૂંટણીના પરિણામો જાહેર થયા છે. મહિન્દા રાજપક્ષે ફરી એકવાર બહુમતી સાબિત કરી છે અને તેમના પક્ષને લગભગ બે તૃતીયાંશ બહુમતી મળી છે. મહિન્દા રાજપક્ષેના ભાઈ ગોતાબાયા રાજપક્ષે શ્રીલંકાના રાષ્ટ્રપતિ છે, આવી સ્થિતિમાં બંને ભાઈઓ હાલમાં શ્રીલંકાના રાજકારણમાં બોલી રહ્યા છે. બંને ભાઈઓના તાજેતરના નિર્ણયોથી ઘણી વખત શ્રીલંકાને ચીન તરફ વાળવું પડ્યું છે, આવી સ્થિતિમાં મહિન્દા રાજપક્ષેની જીત ભારત પર શું અસર કરી શકે છે, એક નજર ...

મહિન્દા રાજપક્ષે લગભગ દસ વર્ષથી શ્રીલંકાના રાષ્ટ્રપતિ રહ્યા છે, પરંતુ પક્ષમાં વિરોધ હોવાને કારણે તેમની ખુરશી દૂર થઈ ગઈ. ત્યારબાદ તેમના ભાઈ રાષ્ટ્રપતિ બન્યા અને મહિન્દા પોતે વડા પ્રધાન બન્યા. આ વખતે ચૂંટણીમાં જતા શ્રીલંકા પોદુજના પાર્ટી (એસએલપીપી) નો મુદ્દો બંધારણમાં ફેરફાર કરવાનો હતો. જેમાં રાષ્ટ્રપતિ અને વડા પ્રધાનના કાર્યકાળની સંખ્યા બદલવાનો મુદ્દો, કેટલાક કાયદા જે દેશમાં પહેલાથી અમલમાં છે. આ સિવાય સિંહાલી, બૌદ્ધ મતદારો વિરુદ્ધ મુસ્લિમ-તમિળ મતદારોના મુદ્દા પર ભાર મૂકવામાં આવ્યો હતો.

મહિન્દા રાજપક્ષેની પાર્ટી શરૂઆતથી જ ચીનની નજીકની ગણાય છે. તેનો સૌથી મોટો ઉદ્દેશ ચીન દ્વારા મોટા પાયે રોકાણ છે, જેને એસએલપીપીએ તેના દેશમાં વિકાસના નમૂના તરીકે રજૂ કર્યું છે. અને મતદારોને ખાતરી આપી કે બાહ્ય રોકાણ શ્રીલંકાનો ચહેરો બદલી શકે છે. શ્રીલંકાના રાષ્ટ્રપતિ ગોતાબાયા રાજપક્ષે થોડા સમય પહેલા ભારત સાથે બંદર કરારની સમીક્ષા કરવાનો આદેશ આપ્યો હતો, જ્યારે મહિન્દા વચગાળાના વડા પ્રધાન હતા અને તેમણે ખુલ્લેઆમ સમર્થન આપ્યું હતું. આ સિવાય શ્રીલંકાના રાષ્ટ્રપતિએ ઇસ્ટર ખાતેના ચર્ચમાં થયેલા હુમલા અંગે ભારત વિરોધી નિવેદનો પણ આપ્યા હતા.

ચીન હિંદ મહાસાગરમાં સતત ઘૂસણખોરી કરી રહ્યું છે, સાથે સાથે ભારતને ઘણા મોરચા પર ઘેરી લેવાની યોજના છે. પછી ભલે તે પાકિસ્તાનમાં વધતું રોકાણ હોય, બાંગ્લાદેશમાં પગ મેળવવાનો પ્રયાસ હોય અથવા નેપાળને ડરાવવાનું જોખમ હોય. એ જ રીતે, ચીને બંદરો દ્વારા શ્રીલંકામાં રોકાણ વધાર્યું છે. ચીનના આ રોકાણના લોભ હેઠળ, રાજપક્ષે ભાઈઓ સરકાર ભારત-ઓસ્ટ્રેલિયા-જાપાન-અમેરિકા સંબંધિત ઘણા પ્રોજેક્ટથી દૂર રહી ગઈ, જેનાથી ચીનને હિંદ મહાસાગરમાં આવવા દેવામાં આવ્યું. જો કે, શ્રીલંકા પણ સતત દેવા હેઠળ છે અને કુલ દેવાની લગભગ દસ ટકા ચીન છે. 

આવી સ્થિતિમાં, ભારતના વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ વિજય પછી પહેલીવાર મહિન્દા રાજપક્ષે અભિનંદન પાઠવ્યા હતા. હવે એ જોવું રહ્યું કે બંને દેશો વચ્ચેના સંબંધો આગળ કેવી રીતે આગળ વધે છે. કારણ કે ભારત અને ચીન વચ્ચેના સંબંધો સતત બગડ્યા છે અને પડોશી દેશો સાથેના સંબંધો પર પણ તેની અસર પડી છે.

© Loksatta Jansatta 2025. All rights reserved. Design & Develop By: Dalia Web & Soft Solution
© Loksatta Jansatta 2025. All rights reserved.
Design & Develop By: Dalia Web & Soft Solution