તંત્રીલેખ | 

તાજેતરમાં નીટની પરીક્ષાનું કાૈંભાડ બહાર આવ્યું છે. અગાઉ પણ ભુતકાળમાં દરેક પક્ષની સરકારોના શાસનકાળમાં કોઈને કોઈ કાૈંભાડોનો પર્દાફાશ થતો આવ્યો છે. આના કારણે વિદેશોમાં ભારતની છબીને નુકશાન પહોંચે છે. આ તો જે ગેરરીતિ કે કાૈંભાંડ જાહેર થાય છે તેની વાત છે. પરંતુ જાહેર થયા ન હોય તેવા કૌંભાડોની ગણતરી કરવા બેસીએ તો તેનો પાર આવે તેમ નથી. માત્ર રાજકારણીઓ જ નહીં, સરકારી કચેરીઓથી માંડીને ખાનગી કંપનીઓ સુધી અને શિક્ષણથી માંડીને તમામ ક્ષેત્રો સુધી ભ્રષ્ટાચારનો ભરડો ફેલાયેલો છે. આખરે ભારતમાં આટઆટલી ગેરરીતિઓ અને નીતિનાશ ક્યા કારણોસર થયો છે તે ગહન વિશ્લેષણ માંગી લેતી બાબત છે.

ભારતમાં કોઈપણ એન્ટ્રી-લેવલ જાેબ માટેની જરૂરિયાતો દર વર્ષે મોટી અને મોટી થઈ રહી છે અને તે જ ફ્રેશર્સને પરસેવો પાડી રહી છે. કંપનીઓ કૌશલ્યને બદલે લાયકાત પર વધુ ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે. દરેક ક્ષેત્રમાં સ્પર્ધાત્મક વાતાવરણ ગળાકાપ બની ગયું છે. મોટાભાગના લોકોએ ઘરની ન્યૂનતમ જરૂરિયાતો જાળવવા માટે અન્ય આવકના સ્ત્રોત પર આધાર રાખવો પડે છે. સોમાંથી માત્ર ત્રણ પરિવારોની વાર્ષિક આવક ૩૦ લાખથી વધુ હોવાનું માનવામાં આવે છે જે વિશ્વમાં સૌથી વધુ વસ્તી ધરાવતા દેશ માટે મોટી સંખ્યા નથી. વળી શારીરિક શ્રમનું ડિગ્રીની તુલનામાં વેતન ઓછું છે.

પરંપરાગત શૈક્ષણિક સંસ્થાઓ હજુ પણ જૂની રીતો અને અભ્યાસક્રમો પર આધાર રાખે છે. જ્યારે વર્તમાન નોકરીઓની જરૂરિયાત ઘણી વધારે હોય છે અને આધુનિક ટેક્નોલોજીના વ્યાપક જ્ઞાનની જરૂર હોય છે.

ઉમેદવારોના બે સ્પેક્ટ્રમ વચ્ચે ભારે અંતર છે. ક્યાં તો કોઈ નોકરી માટે ઓવરક્વોલિફાઈડ છે અથવા નોકરી માટે અન્ડરક્વોલિફાઈડ છે. કોઈપણ નોકરી માટે યોગ્ય ઉમેદવાર શોધવો મુશ્કેલ છે. વધુ લાયકાત ધરાવતા ઉમેદવારો વધુ સારા પગારની શોધમાં હોય છે જે અનુપલબ્ધ છે અને અન્ડરક્વોલિફાઇડ ઉમેદવારો ઘણા દબાણમાંથી પસાર થઈ રહ્યાં છે જેના કારણે તેઓને નોકરીમાં ભાગ્યે જ રસ પડે છે.

આ બધા કારણોસર ઉમેદવારો સ્કેમિંગ, જુગાર, ચોરી અને છેતરપિંડી જેવી આવકના સરળ, વધુ આકર્ષક માર્ગો શોધી રહ્યા છે. આ રીતો નવી નથી પરંતુ વર્તમાન સમયમાં તેમાં ઉછાળો આવ્યો છે. વિદ્યાર્થીઓ સ્વેચ્છાએ આવી પ્રવૃત્તિઓમાં સામેલ થઈ રહ્યા છે કારણ કે તેઓ યોગ્ય નોકરી મેળવવામાં અસમર્થ અથવા ખૂબ આળસુ છે. કૌભાંડો હવે સામાન્ય શબ્દ બની ગયો છે અને લોકોને તેનો કોઈ છોછ રહ્યો નથી. એક જમાનામા ભ્રષ્ટાચાર કરનાર સામે સમાજ હિણપતની નજરે જાેતો હતો. હવે તેવું રહ્યું નથી. તેના કારણે ભ્રષ્ટાચાર માટે કોઈ શરમ રહી નથી. આ માર્ગ લોકોને આકર્ષક લાગે છે. કારણ કે તે કોઈપણ પ્રામાણિક, મહેનતુ પ્રયાસ કરતાં વધુ કમાણી કરી આપે છે. કાયદા દ્વારા આને રોકવાનો પ્રયાસ નિરર્થક છે. આવનારા વર્ષોમાં આ પરિસ્થિતિ વધારે વણસશે કારણ કે ઉચ્ચ ફુગાવાના દર અને સુયોગ્ય કર્મચારીઓની અછત વચ્ચે ભારતીય ઉદ્યોગોની સ્થિતિ ટકી રહેવા માટે મુશ્કેલ બની રહી છે.

બંને પક્ષો-નોકરીદાતાઓ અને કર્મચારીઓ માટે ઉપાય સરળ બનાવવા માટે સરકારે પણ પગલાં લેવાની પણ જરૂર છે, જેમ કે વર્તમાન નોકરીની જરૂરિયાતો અનુસાર શૈક્ષણિક વ્યવસ્થાનો અમલ કરવો. બધા નોન-એન્જિનિયરિંગ ડિગ્રી અભ્યાસક્રમો કોઈપણ સંબંધિત ક્ષેત્રમાં માત્ર મૂળભૂત જ્ઞાન પ્રદાન કરે છે. હાલમાં જરૂરિયાત તે ક્ષેત્રમાં વ્યાવસાયિક જ્ઞાનનો સમાવેશ કરવાની છે જેથી વિદ્યાર્થીઓ વધુ વ્યાપક જ્ઞાન સાથે વ્યાવસાયિક અનુભવ મેળવી શકે. ઉપરાંત, તેઓએ વધુ લાયક શિક્ષકો ફાળવવા જાેઈએ. જેથી કરીને લોકોને વધુ નોકરી મળી શકે અને વિદ્યાર્થીઓ વધુ શિક્ષકો મેળવી શકે.