નવીદિલ્હી,તા.૨૧

 ભારતની વીજ-ઉત્પાદન ક્ષમતામાંથી ૩૦ ગીગાવોટ  કરતાં વધુ વીજ ઉત્પાદન ક્ષમતા છેલ્લા મહિનામાં સેવામાંથી બહાર છે, તેમ છતાં સળગતા તાપમાનને કારણે વીજળીની માંગમાં વધારો થયો છે. ભારતના ગ્રીડ કંટ્રોલરના ડેટા અનુસાર, ૧૮ મેથી બે દિવસ સિવાય તમામમાં ૩૦ ય્ઉ કરતાં વધુ 'જનરેશન આઉટેજ' છે. ૨૩ મેના રોજ ૪૪ ય્ઉ આઉટેજ અને ૨૦ જૂને ૩૯ ય્ઉ આઉટેજ હતું. જ્યારે પાવર-જનરેશન ક્ષમતા સેવાની બહાર હોય ત્યારે 'જનરેશન આઉટેજ' એ ઉદ્યોગનો શબ્દ છે. તેમાં આયોજિત આઉટેજનો સમાવેશ થાય છે, જેમાં જાળવણી કાર્ય માટેનો સમાવેશ થાય છે અને ખામીને કારણે બિનઆયોજિત આઉટેજનો સમાવેશ થાય છે. ઉચ્ચ માંગને જાેતાં આઉટેજ હેઠળની ક્ષમતા નોંધપાત્ર છે. પીક ડિમાન્ડ સામાન્ય રીતે સપ્ટેમ્બરમાં જાેવા મળે છે, મે અને જૂનમાં નહીં, જેમ કે આપણે આ વર્ષે જાેયું છે. સામાન્ય રીતે, આ સમય સુધીમાં (ઉત્તર ભારતમાં) ચોમાસું આવી જાય છે, જે માંગને હળવી કરે છે અને પાવર પ્લાન્ટ્‌સને સુનિશ્ચિત જાળવણી કરવા દે છે. છેલ્લા બે મહિનામાં સમગ્ર ભારતમાંથી ટ્રીપિંગના અનેક કિસ્સા નોંધાયા છે. ૧૭ જૂનના રોજ નોર્ધર્ન રિજન લોડ ડિસ્પેચ સેન્ટર  એ સમગ્ર પંજાબ, હરિયાણા, ઉત્તર પ્રદેશ, રાજસ્થાન, દિલ્હી, ઉત્તરાખંડ અને હિમાચલ પ્રદેશમાં બહુવિધ ટ્રિપિંગની ઘટનાઓની જાણ કરી, જેના કારણે ૧૬.૫૧ ય્ઉ નો લોડ લોસ થયો. દરમિયાન, કેપેસિટીવ રિએક્શનરી યુનિટ્‌સ હજુ થોડા પ્લાન્ટ્‌સમાં ઇન્સ્ટોલ કરવાના બાકી છે, જે નવી પેઢીની ક્ષમતાના પુરવઠાને અટકાવે છે, વિકાસથી વાકેફ બે લોકોએ મિન્ટને જણાવ્યું હતું. ગ્રીડ સ્થિરતા માટે જરૂરી આ એકમો સેન્ટ્રલ ઇલેક્ટ્રિસિટી ઓથોરિટી  દ્વારા સૂચવવામાં આવ્યા હતા. જનરેશન આઉટેજ માત્ર એવા એકમોને સંબંધિત છે જેઓ કાર્યરત થયા છે પરંતુ વિવિધ કારણોસર કાર્યરત નથી. ગ્રીડની સ્થિરતા અન્ય બાબતોની સાથેૃ જનરેટર તરફથી પૂરતા પ્રતિક્રિયાશીલ પાવર સપોર્ટ પર આધારિત છે. આયોજન અને ઓપરેશનલ તબક્કામાં આની ખાતરી કરવામાં આવી રહી છે, ઝ્રઈછ એ જણાવ્યું હતું. ભારત પાસે ૪૪૨.૮૫ ય્ઉ ની સ્થાપિત વીજ ઉત્પાદન ક્ષમતા છે, જેમાંથી ૨૧૦ ય્ઉ કોલસામાંથી છે. ગુરુવારે જારી કરાયેલા ૈંઝ્રઇછના રિપોર્ટ અનુસાર, હ્લરૂ૨૫માં પાવર ડિમાન્ડ ૬% વધવાની શક્યતા છે. એપ્રિલ-જૂન (ઊ૧ હ્લરૂ૨૫)માં અત્યાર સુધીમાં લગભગ ૧૧% વાર્ષિક વૃદ્ધિ જાેવા મળી છે.પ્રથમ ત્રિમાસિક ગાળામાં અનુકૂળ આધાર અને તંદુરસ્ત આર્થિક પ્રવૃત્તિ નાણાકીય વર્ષ ૨૦૨૫માં માંગમાં તંદુરસ્ત વૃદ્ધિ તરફ દોરી જવાની અપેક્ષા રાખે છે, તેણે ઉમેર્યું હતું કે, સરેરાશથી ઉપરના ચોમાસાની અપેક્ષાઓને જાેતાં, હ્લરૂ૨૦૨૫ ના ઊ૨ માં માંગ વૃદ્ધિ મધ્યમ રહેવાની શક્યતા છે.