(ગતાંકથી ચાલુ)

પરિપક્વતાનો સમય આવે છે, જ્યાં દરેકના જીવનમાં અનુશાસન જરૂરી છે. આ દેવી ત્રિપુરભૈરવીનો સમય છે. જ્યારે માતા તેના

બાળક સાથે કઠોર અવાજમાં વાત કરે છે, ત્યારે તેને ત્રિપુરભૈરવી કહેવામાં આવે છે. જ્યારે બાળક એક મર્યાદાની બહાર જઈને કંઈક એવું

કરવાનો પ્રયાસ કરે છે જે તેણે ન કરવું જાેઈએ, ત્યારે ત્રિપુરભૈરવી બાળકને કડક નિયમો, પાલન અને અનુશાસન દ્વારા જીવનમાં શિસ્તનું

મહત્વ સમજાવે છે.

હવે દેવી છિન્નમસ્તાનું લીલાક્ષેત્ર આવે છે. આ તે સમય છે જ્યારે બાળક યુવાન બને છે અને સમાજમાં પોતાનું સ્થાન બનાવે છે. હવે તે

સમય છે જ્યાં તેણે સારું કે ખરાબ, સાચું કે ખોટું વિકલ્પ પસંદ કરવાનો હોય છે. જ્યારે તે ત્રિપુરભૈરવી દ્વારા શીખવવામાં આવેલ

અનુશાસન અને શિસ્તને યાદ કરીને આગળ વધે છે, ત્યારે દેવી છિન્નમસ્તા ચોક્કસપણે તેને મદદ કરે છે. જેમ વર્ણિની અને ડાકિનીની તરસ

છીપાવવા માટે દેવી પોતાનું માથું કાપી નાખે છે, તેવી જ રીતે આવા વ્યક્તિને મદદ કરવા માટે દેવી તેના તમામ કષ્ટ અને પરેશાનીઓ કાપી

નાખે છે. ઘણી વખત અહીં વ્યક્તિની કસોટી પણ થાય છે, જ્યાં વ્યક્તિએ પોતે જ છિન્નમસ્તાનો ભોગ બનવું પડે છે. કેટલીકવાર કેટલાક

એવા ર્નિણયો લેવા પડે છે જે આપણને સ્વીકાર્ય નથી હોતા, આવા સમયે જાે વ્યક્તિ આ બે અવગુણો- આસક્તિ અને લોભને દૂર કરીને

પોતાનો માર્ગ પસંદ કરે છે, તો સમજવું જાેઈએ કે દેવી છિન્નમસ્તા પોતે તેને માર્ગદર્શન આપી રહ્યા છે

હવે દેવીનું સૌથી અનોખું સ્વરૂપ આવે છે જેને ઘણા લોકો સમજવામાં નિષ્ફળ જાય છે. દેવી ધૂમાવતી. વિયોગ, વિચ્છેદ, પીડા, દુઃખ વગેરેની

પ્રમુખ દેવી. હવે, માતા તેના બાળકને શું ત્રાસ આપવા માંગતી હશે તેવો પ્રશ્ન થાય, પરંતુ અહીં ધૂમાવતી આ પણ કરે છે. કેટલીકવાર આપણા જીવનમાં એવા લોકો આવે છે જે ભવિષ્યમાં આપણને નુકસાન પહોંચાડે છે. જીવનમાં ક્યારેક જાે કોઈ પ્રાણપ્રિય વ્યક્તિ, વસ્તુ કે પ્રિય સ્થાનથી અલગ થવાનો સમય આવે તો સમજી જવું જાેઈએ કે તે દેવી ધૂમાવતીનું કાર્ય છે. આસક્તિના ધુમાડાને દૂર કરવાનું કામ દેવી ધૂમાવતી કરે છે જેના કારણે આપણી આંખો સાચું કે ખોટું જાેઈ શકતી નથી. અહીં એ સમજવું પણ એટલું જ જરૂરી છે કે જાે આપણે ખોટા હોઈએ તો આ જ ધૂમાવતી દેવી આપણા માટે પણ મુશ્કેલી ઉભી કરી શકે છે કારણ કે એક માતા ક્યારેય પોતાના બાળકને ખોટા રસ્તે જતા કે ખોટા કામ કરતા જાેઈ શકતી નથી.

હવે જીવનનો એ પડાવ આવે છે, જ્યાં વ્યક્તિની સામે એના શત્રુઓ ઉભા હોય છે. પછી તે અંગત જીવનમાં હોય, સામાજિક જીવનમાં હોય

કે પછી તમારા કાર્યસ્થળે. જાે આપણે સાચા હોઈએ તો આપણા કશું પણ બોલ્યા વિના, દેવી બગલામુખી આપણા દુશ્મનોનું સ્તંભન કરી દે

છે. સામાન્ય રીતે દેવી બગલામુખી વિશે એવું માનવામાં આવે છે કે તે બધા દુષ્ટોનો મારી નાખે છે, તેથી આપણે તેમનો આશ્રય લેવો જાેઈએ,

પરંતુ તે સમજવું પણ મહત્વપૂર્ણ છે કે તેમનું આહ્વાન કરતા પહેલા, આપણે એ ખાતરી કરી લેવી જાેઈએ કે આપણે તો ક્યાંય ખોટા નથી ને.

જાે બાળક ખોટું છે અને માતા પાસેથી નિર્દોષ વ્યક્તિને સજા કરવાની અપેક્ષા રાખે છે, તો આ ક્યારેય શક્ય બનશે નહીં. હા, જાે તે ખોટો

હશે તો તેને સજા પણ થશે પણ એના માટે વ્યક્તિનું પોતાનું શુદ્ધ હોવું પણ એટલું જ જરૂરી છે.

હવે ક્રમિક તબક્કામાં ભગવતી માતંગી અને કમલાત્મિકા દેવીનું કાર્ય ક્ષેત્ર આવે છે. જ્યારે વ્યક્તિ સંપૂર્ણ ઈમાનદારી અને નીતિમત્તા સાથે

આગળ વધે છે ત્યારે માતંગીની કૃપાથી તેને ઉચ્ચ સ્તરનું જ્ઞાન, કીર્તિ અને કીર્તિ મળે છે. આ સાથે દેવી કમલા વ્યક્તિને તેની મહેનત અને સારા

કાર્યોના પરિણામે તેને ધન, વૈભવ અને ઐશ્વર્ય આપે છે.

દસ મહાવિદ્યાઓના જીવનનો આ ક્રમ ત્યાં સુધી ચાલુ રહે છે જ્યાં સુધી વ્યક્તિ પોતાના માર્ગે ચાલે અને બીજા ખોટા માર્ગે ન જાય. જાે કોઈ

વ્યક્તિ નૈતિક બનીને આગળ વધે છે તો તેના મૃત્યુ સુધી તમામ દેવી દેવતાઓના આશીર્વાદ તેની સાથે રહે છે અને અંતે તે વ્યક્તિ ભક્તિ કરતી

વખતે દેવી માતાના હૃદયમાં સમાઈ જાય છે. જાે તે ભટકી જાય છે, તો કાલી ફરીથી પોતાનું સ્થાન લેવા સજ્જ રહે છે.