ઓટોમોટિવ સપ્લાય ચેઈન ફર્મ્સ અને ઓટોમોબાઈલ બ્રાન્ડ્‌સની ફેક્ટરીઓમાં કામદારો કેટલા સુરક્ષિત છે અને શું શોપ ફ્લોર પર સેફ્ટી પ્રોટોકોલ પર ફરીથી વિચાર કરવાની જરૂર છે? ઓટોમોટિવ સપ્લાય ચેઈન ફર્મ્સમાં અકસ્માતોની સંખ્યા હ્લરૂ૨૦૨૧-૨૨માં ૭૯૯ અને હ્લરૂ૨૦૨૨-૨૩માં ૧,૩૪૫ થી વધીને હ્લરૂ૨૦૨૩-૨૪માં ૧,૫૯૭ થઈ ગઈ છે, સેફ ઇન ઈન્ડિયા (જીૈંૈં) - ઓટોમોટિવ ઉદ્યોગની સલામતી પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરતી સંસ્થાના અભ્યાસ મુજબ કામદારો જાેકે, ઈન્ડસ્ટ્રી બોડી સોસાયટી ઓફ ઈન્ડિયન ઓટોમોબાઈલ મેન્યુફેક્ચરર્સ (સિયામ), કોઈપણ આરોપોને સખત રીતે નકારી કાઢે છે અને કહે છે કે દરેક સુરક્ષા ઘટના વાહન ઉત્પાદકને શોધી શકાતી નથી.

જાે કે, સિયામ કોઈપણ આરોપોને નકારી કાઢે છે કે મોટા પાયે સુરક્ષા નિયમોનું ઉલ્લંઘન કરવામાં આવે છે. "અમારા તમામ સભ્યો કામદારોના સ્વાસ્થ્ય અને સલામતી માટે અત્યંત પ્રતિબદ્ધ અને સંવેદનશીલ છે. તેઓએ તેમના પ્લાન્ટ્‌સ અને સપ્લાયર્સમાં કામદારોની સલામતી વધારવા માટે ઘણા કાર્યક્રમો અને હસ્તક્ષેપ હાથ ધર્યા છે, સિયામના ડિરેક્ટર જનરલ રાજેશ મેનને મિન્ટને એક પ્રતિભાવમાં જણાવ્યું હતું . એ સમજવું અગત્યનું છે કે દરેક વાહન નિર્માતા પાસે થોડાક સો સીધા (ટાયર ૈં) સપ્લાયર્સ, હજારો ટાયર ૈંૈં સપ્લાયર્સ અને હજારો ટાયર ૈંૈંૈં સપ્લાયર હશે. ટાયર ૈંૈં અથવા ટાયર ૈંૈંૈં ની સલામતી ઘટનાઓને આભારી છે તે ખોટું છે. વાહન ઉત્પાદકને સપ્લાયર્સ.

મારુતિ સુઝુકી માટે સલામતી એ નો-કોમ્પ્રોમાઇઝ પેરામીટર છે, કંપનીના પ્રવક્તાએ જણાવ્યું હતું. “કંપની સ્ડ્ઢ અને ઝ્રઈર્ં અને ફ્રન્ટલાઈન કર્મચારીઓની આગેવાની હેઠળના બંનેના સક્રિય જાેડાણ દ્વારા સંચાલિત મજબૂત સલામતી સંસ્કૃતિને પ્રોત્સાહન આપવા માટે પ્રતિબદ્ધ છે. સલામત કાર્યકારી વાતાવરણ સુનિશ્ચિત કરવા માટે સતત સુધારણાની જરૂર છે, જેના માટે સહભાગી ર્નિણય લેવાનું એક મુખ્ય પરિબળ છે. ગયા વર્ષે, ફ્રન્ટ લાઇન કામદારોએ પોતપોતાના વિસ્તારોમાં સલામતીના પ્રયાસોને વધારવા માટે ૨૩૦,૦૦૦ થી વધુ સૂચનો આપ્યા હતા. ઉપરાંત, વર્ષ દરમિયાન ૧૨,૦૦૦ થી વધુ કર્મચારીઓને સલામતીના વિવિધ પાસાઓ પર તાલીમ આપવામાં આવી હતી. કંપની તેના કામદારોને નજીકમાં ગુમ થયેલી ઘટનાઓની જાણ કરવા માટે પણ પ્રોત્સાહિત કરે છે. આના કારણે હ્લરૂ૨૪માં ૯૩૪ નજીક-ચૂકી ગયેલી ઘટનાઓની જાણ થઈ, જેના માટે કંપનીએ યોગ્ય પ્રતિકારક પગલાં અમલમાં મૂક્યા છે. અમારા પ્રયાસોએ નાણાકીય વર્ષ ૨૦૨૪માં કામ સંબંધિત ઇજાઓને કારણે શૂન્ય જાનહાનિ સુનિશ્ચિત કરી,” મારુતિ સુઝુકીના પ્રવક્તાએ જણાવ્યું હતું.“આમાંના મોટાભાગના ઇજાગ્રસ્ત કામદારો કરાર પર છે/હતા, તેઓ દર મહિને ₹ ૧૫,૦૦૦ કરતાં ઓછી કમાણી કરતા હતા, મોટાભાગે ૧૨-કલાકની શિફ્ટ માટે, અઠવાડિયાના ૬ દિવસ, આ ઉચ્ચ જાેખમવાળી નોકરીઓ માટે અને ૬૭% લોકોએ તેમના શરીરનો એક ભાગ ગુમાવ્યો હતો. અકસ્માત, તેમના જીવનને કાયમ માટે બદલી નાખે છે,” અહેવાલમાં જણાવાયું હતું.

જાે કે આમાંની ઘણી ઘટનાઓ અનૌપચારિક ક્ષેત્રમાં ટાયર-ૈંૈંૈં સપ્લાયર્સ પર બને છે જેઓ છષ્ઠદ્બટ્ઠ સભ્યો નથી, ઉત્પાદન ઉદ્યોગના પડકારોને સ્વીકારવું મહત્વપૂર્ણ છે. જાે ત્યાં અકસ્માતો થાય છે, તો તે મહત્વપૂર્ણ છે કે ઉદ્યોગ શ્રેષ્ઠ વ્યવસાય પદ્ધતિઓ અપનાવે. સમગ્ર મૂલ્ય શૃંખલામાં," વિની મહેતા, ડાયરેક્ટર જનરલ, છષ્ઠદ્બટ્ઠ, જણાવ્યું હતું. "આપણે આ સમસ્યાના નિવારણમાં આગળના પગલાઓ ઓળખવા માટે સરકાર સાથે આ સમસ્યાને જાેવા અને સહયોગ કરવાની જરૂર છે.ડેટ્રોઇટ ઓટો કામદારો અનિશ્ચિત ભાવિનો સામનો કરે છે કારણ કે સ્ટેલાન્ટિસે પુનર્ગઠન પ્રયાસો વચ્ચે ૨,૪૫૦ કામદારોની છટણીની જાહેરાત કરી હતી

મારુતિ સુઝુકીના પ્રવક્તાએ ઉમેર્યું હતું કે કંપનીની સપ્લાય ચેઇન વિશાળ હોવાથી, અને સપ્લાયર્સ સ્વતંત્ર કંપનીઓ છે “કંપની ઉદાહરણ દ્વારા દોરી શકે છે અને સલામતીને પ્રોત્સાહન આપવા માટે ખરીદદાર તરીકે અમારા પ્રભાવનો ઉપયોગ કરી શકે છે. એક જવાબદાર કોર્પોરેટ તરીકે, મારુતિ સુઝુકી ટિયર-૧ સપ્લાયર્સને પુરસ્કાર આપવાનું ચાલુ રાખશે જેઓ ટાયર-૨ સપ્લાયર્સ પર સલામતી સુધારવા માટે સક્રિયપણે કામ કરે છે. અમારા સપ્લાયર એસેસમેન્ટ મોડલમાં સલામતી પ્રથાઓના નિયમિત માપન અને ઓડિટનો સમાવેશ થાય છે અને વ્યવસાયના એવોર્ડને તેમના જરૂરી સલામતી ધોરણોને પૂર્ણ કરવા માટે આકસ્મિક બનાવવામાં આવ્યા છે.”જીૈંૈં નોંધે છે કે ૨૦૧૬ થી, તેણે ૮,૦૦૦ થી વધુ ઘાયલ કામદારોને મદદ કરી છે, મુખ્યત્વે હરિયાણા અને મહારાષ્ટ્રમાં, જેમાંથી ૬,૦૦૦ થી વધુ ઓટોમોબાઈલ ક્ષેત્રમાં હતા. રિપોર્ટમાં જણાવવામાં આવ્યું છે કે આ સમસ્યા અન્ય ઓટો સેક્ટર હબ જેવા કે તમિલનાડુ, કર્ણાટક, ઉત્તરાખંડ અને રાજસ્થાનમાં વ્યાપક છે.

મેન્યુફેક્ચરિંગ કંપનીઓ માટે કામદારોની ભરતી કરતી સ્ટાફિંગ ફર્મ, ઝ્રૈંઈન્ ૐઇ સર્વિસિસના ઝ્રઈર્ં, આદિત્ય નારાયણ મિશ્રાએ જણાવ્યું હતું કે, સંસ્કૃતિ તરીકે સલામતી હજુ મૂળ સાધનોના ઉત્પાદકો (ર્ંઈસ્જ) અને વિક્રેતાઓમાં ઊંડે સુધી પહોંચવાની બાકી છે. “જાે કે સલામતી સુનિશ્ચિત કરવા માટે લેવામાં આવેલ તાલીમ અને પગલાંમાં સુધારો થયો છે, તેમ છતાં વધુ કરવાની જરૂર છે. ઘણીવાર ફ્લોર પરના કર્મચારીઓ વધુ પડતા કામ કરતા હોય છે, તેમના સ્વાસ્થ્યના જાેખમોથી અજાણ હોય છે અને લાંબા કલાકો હોવાને કારણે ધ્યાન પર અસર થાય છે.”

કોઈપણ બ્રાન્ડે તેમની ઊંડી સપ્લાય ચેઈન (તાલીમ, ઓડિટ અને સક્રિય ક્રિયાઓ) માટે કોઈ નોંધપાત્ર રાષ્ટ્રીય સુધારાત્મક પગલાં લીધા નથી, અભ્યાસમાં જણાવાયું છે. માત્ર ત્રણ બ્રાન્ડ્‌સ (બજાજ, મારુતિ સુઝુકી અને ટાટા મોટર્સ) તેમના ટાયર ૧ પર પણ નીચેનામાંથી એક માટે પણ દેખરેખ રાખે છેઃ કામદારો માટે નિમણૂક પત્રો, ઈજીૈંઝ્ર નોંધણી અને અકસ્માત અને ઈજાના અહેવાલ, અભ્યાસ મુજબ. ૨૦૧૯ માં, મારુતિ સુઝુકીએ ટિયર-૧ સપ્લાયર્સ સાથે સહયોગ કરીને ટિયર-૨ સપ્લાયર્સ પર માનવ સલામતીમાં સુધારો કર્યો, જેઓ પ્લાસ્ટિક મોલ્ડિંગ અને શીટ મેટલ કામગીરીમાં સંકળાયેલા છે. લગભગ ૩૪૦ આવા ટાયર-૨ સપ્લાયર્સનું ઓડિટ કરવામાં આવ્યું હતું અને લગભગ ૬,૦૦૦ મશીનોમાં ટૂ-હેન્ડ પુશ બટન્સ, કર્ટેન સેન્સર્સ, કેમ ગાર્ડ્‌સ અને સેફ્ટી ડોર્સ જેવા વિવિધ નિયંત્રણો ઉમેરીને સુધારો કરવામાં આવ્યો હતો. આ સપ્લાયર્સનું તમામ મશીનો પર પ્રતિક્રમણના અમલીકરણને ચકાસવા માટે ટિયર-૧ દ્વારા ઓડિટ કરવામાં આવ્યું હતું. તેમાંથી કેટલાકનું મારુતિ સુઝુકી દ્વારા નમૂનાના આધારે ઓડિટ પણ કરવામાં આવ્યું હતું. આ ઉપરાંત, ટાયર-૧ સપ્લાયરોને સલાહ આપવામાં આવી હતી કે તેઓ તેમના સપ્લાયરો પર સતત સલામતી સુનિશ્ચિત કરે. તાજેતરમાં, મારુતિ સુઝુકીએ તેના ટિયર-૧ સપ્લાયર પાર્ટનર્સ સાથે મળીને લગભગ ૧,૫૦૦ ટિયર-૨ સપ્લાયરોનું વ્યાપક માનવ સુરક્ષા ઓડિટ હાથ ધર્યું છે. ઓડિટ શરૂ થઈ ગયા છે અને ઓડિટ કરાયેલા સપ્લાયરો પરના ગેપ વિસ્તારોને ઓળખવામાં આવ્યા છે. ટિયર-૧ અને ટિયર-૨ સપ્લાયર્સ સાથે મળીને સંયુક્ત સુધારણા યોજના ઘડી રહી છે. કર્મચારી રાજ્ય વીમા યોજના સંગઠિત ક્ષેત્રના કર્મચારીઓને માંદગી અને વિકલાંગતાના કિસ્સામાં તબીબી અને નાણાકીય સહાય આપે છે.