તંત્રીલેખ | 

ઈઝરાઈલનું હમાસ સામેનું યુધ્ધ જેમ જેમ લાંબુ ચાલતું જાેય છે તેમ તેમ આંતરરાષ્ટ્રીય સમુદાયમાં જનમત ઈઝરાઈલની વિરૂધ્ધ આકાર લેતો જાય છે. જ્યારે હમાસે હુમલો કર્યો ત્યારં વિશ્વની સહાનુભુતિ ઈઝરાઈલની સાથે હતી. પણ તે પછીના ઘટનાક્રમમાં ઈઝરાઈલે લગાતાર યુધ્ધ ચાલુ રાખતા પેલેસ્ટાઈનમાં ભારે નરસંહાર થયો છે. ઈઝરાઈલનું યુધ્ધ હવે હમાસ સામેના યુધ્ધમાંથી પેલેસ્ટાઈન સામેના યુધ્ધમાં ફેરવાઈ ગયું હોય તેમ લાગે છે. આંતરરાષ્ટ્રીય સમુદાયનો મત એવો છે કે પેલેસ્ટાઈન અને હમાસ બંને અલગ છે.

વૈશ્વિક સમાજ પેલેસ્ટાઈનને એક દેશ તરીકે માન્યતા આપવાની દિશામાં વધુ આગળ વધ્યો છે. આયર્લેન્ડ, નોર્વે અને સ્પેને પેલેસ્ટિનિયન રાજ્યને ઔપચારિક રીતે માન્યતા આપવાનો તેમનો ઈરાદો જાહેર કર્યો છે. આંતરરાષ્ટ્રીય જાહેર અભિપ્રાયના બદલાતા પ્રવાહનું આ એક બીજું મહત્વનું લક્ષણ છે જેને ઇઝરાયેલના વડા પ્રધાન બેન્જામિન નેતન્યાહુ ઇચ્છે તો પણ અવગણી શકે તેમ નથી. તાજેતરમાં જ, સંયુક્ત રાષ્ટ્ર મહાસભામાં, ભારત સહિત ૧૪૩ દેશોએ સંયુક્ત રાષ્ટ્ર સુરક્ષા પરિષદ દ્વારા પેલેસ્ટિનિયન રાજ્યને માન્યતા આપવાની માંગ કરતો ઠરાવ પસાર કર્યો હતો. અમેરિકાએ આવા પ્રસ્તાવને વીટો કરી દીધો છે. આ અઠવાડિયે, ઇન્ટરનેશનલ ક્રિમિનલ કોર્ટના પ્રોસીક્યુટરે ૭ ઓક્ટોબર પછી ગાઝામાં લશ્કરી કાર્યવાહી માટે નેતન્યાહુ અને સંરક્ષણ પ્રધાન યોવ ગાલાન્ટ તેમજ ઇઝરાયેલમાં ૧૨૦૦ લોકોના મોત માટેના આતંકવાદી હુમલાઓ માટે હમાસ નેતૃત્વ વિરુદ્ધ ધરપકડ વોરંટ જારી કર્યું છે. તેમણે આ કૃત્યોને યુદ્ધ અપરાધ ગણાવ્યા છે. ઇન્ટરનેશનલ કોર્ટ ઑફ જસ્ટિસમાં ઇઝરાયેલે કરેલા ‘નરસંહાર’માં વધારાના પગલાંની માંગ કરતી દક્ષિણ આફ્રિકાની અરજી પણ થઈ છે. યુરોપિયન યુનિયનના આઠ દેશો પેલેસ્ટિનિયન રાજ્યને પહેલેથી જ માન્યતા આપી ચૂક્યા છે. જાેકે લગભગ દરેક દેશે હમાસ દ્વારા કરવામાં આવેલા આતંકવાદી હુમલાની નિંદા કરી છે, પરંતુ સાથે એવો પણ સુર છે કે કહ્યું કે પશ્ચિમ કાંઠે કાયદેસર પેલેસ્ટિનિયન સરકારની અવગણના કરવી તે ભૂલ હશે. હમાસ અને પેલેસ્ટિનિયન લોકો એક નથી. નોર્વેના વડા પ્રધાન જાેનાસ ગાર સ્ટોરે જણાવ્યું હતું કે આ પગલાનો હેતુ લાંબા અને ઘાતકી સંઘર્ષમાં પીછેહઠ કરી રહેલા મધ્યમ દળોને સમર્થન આપવાનો હતો. સ્પેને, કાર્યવાહી પહેલા, ભારતથી ઇઝરાયેલમાં વિસ્ફોટક સામગ્રી વહન કરતા ડેનમાર્કના ધ્વજવાળા જહાજને પોર્ટ એક્સેસ કરવાનો ઇનકાર કર્યો હતો. જાે કે, તેના જવાબમાં ઈઝરાયેલે ત્રણેય દેશોના રાજદ્વારીઓને બોલાવીને પોતાના રાજદ્વારીઓને પાછા બોલાવ્યા છે.

નજીકના-વૈશ્વિક સર્વસંમતિના આ સંદેશાઓનો અર્થ એ છે કે નજીકના ભવિષ્યમાં ઇઝરાયેલ તેની યોજનાઓ પર પુનર્વિચાર કરવા અને જાનહાનિ રોકવા અને ગાઝા સુધી માનવતાવાદી સહાય પહોંચાડવા માટે દબાણ કરવામાં આવશે. પરંતુ લાંબા ગાળે, તેઓ નેતન્યાહુને યાદ અપાવશે કે ભલે તે પોતે "ટુ-સ્ટેટ સોલ્યુશન"ને માનતા ન હોય, પણ વિશ્વ તેને શાંતિના રોડમેપ તરીકે જુએ છે. આ સંદેશાઓની અવગણના કરીને, નેતન્યાહુ ફક્ત તેમની આંતરરાષ્ટ્રીય સમુદાયથી અલગતા વધારી રહ્યા છે.

વર્તમાન વૈશ્વિક રાજકારણની સ્થિતિ જાેઈએ તો વિશ્વનો એક પણ દેશ વિશ્વસત્તા ધરાવે છે તેવું કહેવાની સ્થિતિમાં નથી. અમેરિકા જેના સમર્થનથી ઈઝરાઈલ ઘણા સંકટોમાંથી બચતું આવ્યું છે તેનું વર્ચસ્વ વિશ્વમાં ઘટતું જાય છે. બ્રિટન કઠીન આંતરિક પરિસ્થિતિમાંથી પસાર થઈ રહ્યું છે.રશિયા અને ઈરાન જેવા દેશો પર અમેરિકા પ્રતિબંધો મુકે છે તેમાં વિશ્વના દેશોનો સહકાર તે મેળવી શકતું નથી. ઈરાન અમેરિકા સામે નવી શક્તિ તરીકે ઉભરી આવ્યું છે. આ બદલાતા વૈશ્વિક વાતાવરણમાં હવે કોઈ એક દેશની મનમાની ચાલી શકે તેમ નથી.