મોજડી, જેને જુતી પણ કહેવામાં આવે છે, એ એક પરંપરાગત ભારતીય ફૂટવેર છે, જે ખાસ કરીને રાજસ્થાન અને પંજાબના રાજા-મહારાજાઓ અને તેમના દરબારીઓ દ્વારા પહેરાતી હતી. આ ફૂટવેરનો ઈતિહાસ ખૂબ જૂનો છે અને તે પ્રાચીન સમયની વૈભવી અને સજાવટભરી શૈલીને પ્રતિબિંબિત કરે છે.આજે પણ મોજડી (જુતી) મુખ્યત્વે રાજસ્થાન અને પંજાબમાં પહેરવામાં આવે છે. આ ફૂટવેર ત્યાંની સંસ્કૃતિ અને પરંપરા સાથે ગાઢ રીતે જાેડાયેલ છે. આ ઉપરાંત, હરિયાણા, ઉત્તર પ્રદેશ, અને હિમાચલ પ્રદેશમાં પણ મોજડી પહેરવાનું પ્રચલન છે.

 મોજડીનો ઈતિહાસ

મોજડી પહેરવાની પરંપરા મુખ્યત્વે મધ્યકાલીન ભારતમાં રાજા-મહારાજાઓ દ્વારા શરૂ કરવામાં આવી હતી. આ ફૂટવેરને રાજકીય વર્ગો દ્વારા પહેરવામાં આવતી, કારણ કે તે વૈભવી, આરામદાયક અને સુંદર કલાત્મકતા ધરાવતી હતી. મોજડીના વિવિધ પ્રકારો અને ડિઝાઇનો હતા, જેને ખાસ કરીને રાજા અને રાજવી વર્ગ માટે કસ્ટમાઇઝ કરવામાં આવતી.

મોજડીની વિશેષતાઓ

(૧) ડિઝાઇન અને કળાઃ મોજડી પર કડી, કાચકામ, સુતરાઉ દોરી કામ, અને મીણકામ જેવી સુંદર કળાકારિગરી કરવામાં આવે છે.સોના અને ચાંદી જેવી મૂલ્યવાન ધાતુઓથી શણગારવાળી મોજડી રાજાઓ માટે બનાવવામાં આવતી.

(૨) મટિરિયલ

 મોજડી સામાન્ય રીતે સોફ્ટ ચામડાથી બનાવવામાં આવે છે, જેે પહેરવામાં આરામદાયક અને ટકાઉ હોય. ક્યારેક વેલ્વેટ અને રેશમ જેવા ભવ્ય મટિરિયલનો પણ ઉપયોગ કરવામાં આવે છે.

(૩)એસ્ટેટિક્સ

મોજડીની ટોચ પર તીક્ષ્ણ ઉંચા આકાર, જે તેને એક વિશિષ્ટ દેખાવ આપે છે. કેટલાક મોજડીમાં આગળના ભાગમાં ટેસલ અને ગુંથણીઓ વાપરવામાં આવે છે.

રાજા-મહારાજાઓની મોજડી

રાજા-મહારાજાઓ માટેની મોજડીમાં વિશિષ્ટતા અને વૈભવનું પ્રતિબિંબ પડતું હતું. તેમાં મોટા પાયે મીણકામ અને ફૂલોના નમૂનાઓ બનાવવામાં આવતાં. આવી સુંદર કળાકારિગરી અને વિશિષ્ટ ડિઝાઇન મોજડીને વૈભવી બનાવતાં.

આજના સમયમાં મોજડી

આજના સમયમાં મોજડી માત્ર પરંપરાગત વસ્ત્રો સુધી મર્યાદિત નથી. મોજડી હવે આધુનિક ડ્રેસિંગ સાથે પણ ઘણી લોકપ્રિય બની છે. આજના ડિઝાઇનર્સ મોજડીમાં નવીનતા લાવી રહ્યા છે અને તેને વૈશ્વિક ફેશનમાં સ્થાન આપી રહ્યા છે. હવે મોજડી બ્રાઈડલ ડ્રેસ, ઇન્ડો-વેસ્ટર્ન આઉટફિટ, અને ગ્લોબલ ફેશન ટ્રેન્ડમાં સામેલ છે.

 મોજડી કયા ડ્રેસ સાથે સારી લાગે?

મોજડીનો ઉપયોગ વિવિધ પરંપરાગત તેમજ આધુનિક વસ્ત્રો સાથે કરી શકાય છે. અહીં કોઈને વિચાર આવે કે કે મોજડી કયા ડ્રેસિસ સાથે સારી લાગે છેઃ

(૧)કુરતા-પાયજામા પુરૂષો માટે મોજડી કુરતા-પાયજામા સાથે એકદમ પરફેક્ટ મળે છે. આઉટડોર ઈવેન્ટ્‌સ અને પરંપરાગત સમારંભોમાં આ જાેડી સારું દેખાવ આપે છે.

(૨) અનારકલી ડ્રેસઃ અનારકલી ડ્રેસ સાથે મોજડી મહિલાઓમાં ખૂબ જ લોકપ્રિય છે. મોજડીની નકશી અને ડ્રેસની ડિઝાઇન એકબીજાને પુરક હોય છે.

(૩) લેહંગા-ચોલીઃ લગ્ન અને પરંપરાગત તહેવારોમાં લેહંગા-ચોલી સાથે મોજડી ખૂબ જ આકર્ષક દેખાય છે. મોજડીના રંગ અને કડાઇ લેહંગા સાથે મેળ ખાતી હોવી જાેઈએ.

(૪) સાડીઃ કપાસ, સિલ્ક અથવા કાંજીવરમ સાડી સાથે મોજડી સુંદર દેખાય છે. ખાસ કરીને હેવી એંબ્રોઇડરી વાળી મોજડી સાડી સાથે મસ્ત દેખાવ આપે છે.

(૫) જિન્સ અને ટોપઃ મોજડીને આજે આધુનિક વસ્ત્રો, જેમ કે જિન્સ અને ટોપ સાથે પણ પહેરી શકાય છે.

ફ્યુઝન લુક માટે મોજડી અને વેસ્ટર્ન વસ્ત્રો સરસ વિકલ્પ છે.

મોજડી કેવી રીતે પસંદ કરવી?

(૧) સાઈઝઃ ખ્યાલ રાખો કે મોજડીનો સાઈઝ તમારી પગ માટે યોગ્ય હોય.

(૨)મટિરિયલઃ ચામડાની મોજડી આરામદાયક અને ટકાઉ હોય છે.

(૩) ડિઝાઇનઃ કડાઈ, મીરર વર્ક, અને એમ્બ્રોઇડરી જેવી શણગાર સાથે પસંદ કરવી.

મોજડી એક એવી ફૂટવેર છે જે તેની પરંપરાગત સુવિધા અને સુંદરતાના કારણે વિશ્વમાં પ્રખ્યાત છે. તેમજ આધુનિક અને ભારતીય બંને પ્રકારના વસ્ત્રો સાથે સુંદર દેખાય છે. રાજા-મહારાજાઓના સમયથી શરૂ થયેલી આ પરંપરા આજે પણ લોકોમાં ખૂબ જ લોકપ્રિય છે. સાથે જ રાજસ્થાન અને પંજાબની આ સુંદર કારિગરીને જીવંત રાખવા માટે મોજડી પહેરવી એક શ્રેષ્ઠ પસંદગી છે.

મોજડી પહેરવી એ ફક્ત ફેશનની વાત નથી, પરંતુ એ ભારતીય સંસ્કૃતિ અને કળાની પ્રતિમા છે.